ساختارهاى سازمانى براى جهانگردى مناسبترین انواع ساختارهاى سازمانى عمومى و خصوصى براى جهانگردى باید با شرایط خاص در هر کشور یا منطقه سازگار باشد. انواع ساختارها نیز ممکن است با گذشت زمان و تغییر اوضاع عوض شوند. قبل از تعیین ساختارهاى سازمانی، تصمیمى اساسى که باید گرفته شود تعیین نقشهاى ...
ساختارهاى سازمانى براى جهانگردى
مناسبترین انواع ساختارهاى سازمانى عمومى و خصوصى براى جهانگردى باید با
شرایط خاص در هر کشور یا منطقه سازگار باشد. انواع ساختارها نیز ممکن است
با گذشت زمان و تغییر اوضاع عوض شوند. قبل از تعیین ساختارهاى سازمانی،
تصمیمى اساسى که باید گرفته شود تعیین نقشهاى خاص دولت و بخش خصوصى در
توسعه و مدیریت جهانگردى است.
دولت یا یک هیئت قانونى معمولاً چندین مسئولیت دارد ـ هماهنگى سیاستها،
برنامهریزى و توسعه تهیه آمار و انجام پژوهش، تعیین استانداردها و مقررات
صنعت جهانگردی، ایجاد انگیزههاى سرمایهگذاری، انجام برخى از خدمات
بازاریابی، برنامهریزى و آموزش نیروى انسانى براى جهانگردی، از جمله
برقرارى استانداردهاى تحصیلى و کارآموزی، و تأمین ساختارهاى اساسى و
جاذبههاى اصلى عمومى بخش خصوصى مسئول توسعه تجارى و احداث و ادارهٔ محل
اقامت جهانگردان و بیشتر تسهیلات و خدمات دیگر جهانگردى و بازاریابى براى
این اماکن و تسهیلات است. با وجود این، در مناطقى که به تازگى درحال توسعه
جهانگردى هستند. ممکن است لازم باشد که دولت در مراحل اولیه توسعه در برخى
از طرحهاى تجارتى مشارکت کند تا جهانگردى شروع شود.
دولت مرکزى براى انجام وظایف خود در زمینهٔ جهانگردى باید یک ادارهٔ ملى
جهانگردى تأسیس کند ـ یک سازمان یا وزارت جهانگردی. اگر این بخش در حال
حاضر یک فعالیت عمده در کشور است یا انتظار مىرود به یک فعالیت عمده مبدل
شود، این وزارتخانه ممکن است وزارت منفرد فقط براى جهانگردى باشد. یا
وزارتخانهٔ مزبور ممکن است یک وزارت مختلط باشد، جهانگردى را با برخى از
عملکردهاى مرتبط دیگر جمع کنند. اگر وزارتخانه وزارت منفرد است، این امر در
ساختار دولت به جهانگردى اهمیت و اولویت مىدهد. حکومتهاى منطقهاى نیز
غالباً سازمانهاى جهانگردى خود را تأسیس مىکنند.
ادارهٔ ملى جهانگردى در تقسیمات و بخشهاى مختلف سازماندهى مىشود، اغلب
شبیه آنچه در نمودار مدل ساختار ادارهٔ ملى جهانگردى نشان داده شده است.
بخشهاى جداگانه معمولاً براى برنامهریزى و توسعه، آثار و پژوهش، تحصیل و
کارآموزى و خدمات بازاریابى سازمان داده مىشوند.
بسیارى از کشورها دستگاه مستقل جداگانهاى براى خدمات بازاریابی، و گاهى
براى سایر وظایف مدیریتى ایجاد کردهاند. واگذارى امور بازاریابى به یک
دستگاه مستقل، از قبیل سازمان ملى تبلیغات، این مزیت را دارد که این دستگاه
مىتواند مدیریت داخلى انعطافپذیرى را اعمال کند که در مقابل تغییرات
روندهاى بازار بیشتر پاسخگو است. بهعلاوه، این امر امکان هماهنگى با بخش
خصوصى (اگر این بخش در کشور نسبتاً توسعه یافته است) را در فعالیتهاى
مشترک تبلیغاتى میسر مىسازد. با وجود این، ارتباط نزدیک باید میان این
سازمان و ادارهٔ ملى جهانگردى حفظ شود تا اطمینان حاصل شود که یک سیاست
منسجم توسعه اجراء مىشود. این سازمان باید براى استفادهٔ اثربخش بودجه آن
جوابگو باشد و این امر معمولاً از طریق بازنگرى سالانهٔ برنامه و هزینههاى
آن توسط ادارهٔ ملى جهانگردى انجام مىشود.
چون جهانگردى یک فعالیت چندبخشى است، لازم است که حداکثر هماهنگى میان
ادارهٔ ملى جهانگردى و سایر بنگاههاى دولتى مرتبط و میان بخشهاى عمومى و
خصوصى حفظ شود. با ایجاد یک کمیتهٔ مشورتى جهانگردی، مرکب از نمایندگان
بنگاههاى دولتی، بخش خصوصی، و سایر سازمانهاى مرتبط، براى اداردهٔ ملى
جهانگردى مىتوان به بهترین وجه به این مهم دست یافت.
براى فعالیت اثربخش ادارهٔ ملى جهانگردى تأمین بودجه و کارمند به اندازهٔ
کافى امرى ضرورى است. تأمین بودجه از سوى دولت است، اگرچه ممکن است براى
تأمین بودجه برخى از فعالیتهاى بازاریابى بخش عمومى و خصوصى مشترکاً عمل
کنند. اگر نوعى از مالیات جهانگردی، از قبیل مالیات هتل یا مخارج جهانگرد
در کشور وجود دارد، این مالیات مىتواند منبعى منطقى براى تأمین تمام یا
بخشى از بودجه اداره ملى جهانگردى باشد. بدین طریق، جهانگردى مىتواند به
حمایت از مدیریت خودش کمک کند.
اگر دولت لازم است که درگیر توسعه تفریحگاهها یا سایر انواع جاذبهها یا
تسهیلات جهانگردى بشود، شیوهٔ متداول مورد استفاده سازماندهى یک شرکت
توسعهٔ دولتى است. بودجهٔ این شرکت را دولت تأمین مىکند. ولى شرکت مزبور
بهعنوان یک شرکت مستقل کار مىکند. مشروط به نظارت دولت وقتى بخش خصوصى در
منطقه به بلوغ بیشترى برسد، این شرکت دولتى ممکن است دارائىهاى خود را به
سرمایهگذاران خصوصى بفروشد.
سازمانهاى جهانگردى بخش خصوصى چندین وظیفه مهم انجام مىدهند. ایجاد
وسیلهاى براى بحث و حل مسائل مشترک مؤسسات جهانگردی، ارائهٔ توصیههاى
هماهنگشده به ادارهٔ ملى جهانگردى براى ایجاد اصلاحاتى در بخش جهانگردی.
تأمین نماینده در هیئتها و کمیتههاى جهانگردی، انجام پژوهش و آموزش براى
اعضاء مؤسسات خود آنها، ایجاد و حفظ استانداردهاى مناسب تسهیلاتى و خدماتى
اعضاء آنها و برگزارى رویدادهاى ویژه. به طرق مختلف مىتوان بخش خصوصى را
سازماندهى کرد. اتحادیههاى هتلها، رستورانها، بنگاههاى سیر و سفر، و
اتحادیه تخصصى دیگر، بهطور جداگانه، ترکیبى از اینها یا در یک منطقه کوچک
جهانگردی، شاید یک اتحادیهٔ منفرد مؤسسات جهانگردى مىتوانند بهوجود آیند.
بودجهٔ اتحادیههاى بخش خصوصى توسط حق عضویت اعضاء تأمین مىشود.
مدل ساختار ادارهٔ ملى جهانگردى
خدمات بازاریابى برنامهریزى و توسعه آمار و پژوهش تحصیل و آموزش
برنامهریزى بازار و تبلیغات سیاست و برنامهریزى توسعه جمعآوری، تهیه و
تنظیم و گزارش آمارى برنامهنویسى و برنامهریزى نیروى انسانى
ادارهٔ دفاتر جهانگردى خارج از کشور هماهنگى اجراء توسعه ادارهٔ نظام اطلاعرسانى جهانگردى برقرارى و ادارهٔ استانداردهاى آموزشى
ادارهٔ دفاتر محلى اطلاعات جهانگردى برقرارى و ادارهٔ استانداردهاى
تسهیلاتى و خدماتى انجام مطالعات پژوهشى ادارهٔ برنامهها و مؤسسات آموزشی.
قوانین مرتبط با جهانگردى
قوانین جهانگردی، قانون بنیادى این صنعت را دربردارد. معمولاً، این قانون
سیاست توسعه جهانگردى را ارائه مىکند و وظایف، ساختار و منابع تأمین مالى
سازمان ملى جهانگردى (با دفتر منطقهاى جهانگردی) را تعیین مىکند.
بهعلاوه مقررات ویژه متعددى لازم است. این مقررات به استانداردها، شرایط
صدور مجوز و روشهاى بازرسیِ هتلها، رستورانهاى جهانگردی، آژانسهاى
مسافرتی، راهنماهاى تورها و دیگر اقدامات جهانگردى مرتبط مىشود. در برخى
کشورها، نظام طبقهبندى هتلها بهوجود آمده و اعمال آن ضرورى است. این
مقررات براساس درک نیازهاى کشور و یا منطقه تهیه مىشوند. سازوکارهاى لازم و
قابلیتهاى کارمندان براى اعمال مقررات با شالودهاى دائمى باید موجود
باشند. روشهاى اعمال استانداردهاى این صنعت باید در مقررات بیان شده
باشند.
بعضى قوانین و مقررات مشخص براى توسعه و مدیریت جهانگردى حائزاهمیت هستند.
نیاز به منطقهبندى مقررات براى تعیین مناطق جهانگردى منطقهاى و کنترل
کاربرى زمین و اعمال استانداردهاى توسعه در مناطق خاص توسعه جهانگردى وجود
دارد. اگر منطقهبندى مقررات در حال حاضر وجود دارد ممکن است ضرورى باشد که
آنها را بهنحوى اصلاح کرد تا کاربرىهاى زمین از نوع جهانگردى از قبیل
مناطق هتلى را دربرگیرد. وضع قوانین حفظ محیطزیست، از جمله شرایط ارزیابى
تأثیر محیطى (محیطزیست) ضرورى خواهد بود (چنانچه این مقررات موجود
نباشند). ضوابط عمومى تندرستی، بهداشت، ایمنى و آتشسوزى و ضوابط
ساختمانسازی، سهولت مقررات عملیاتی، قوانین تعهدات مربوط به مهمانان و
متعلقات آن، قوانین کارگیرى و مالیاتى همگى براى توسعه و کارِ تسهیلات
جهانگردى مهم هستند. مقررات مربوط به تسهیلات و خدمات حملونقل (کنترل نرخ
حملونقل، دادن مجوز به افراد و شرکتهاى حملونقل، شرایط ایمنى و مسیرهاى
مسافرتی) نیز عملیات جهانگردى را تحتتأثیر قرار مىدهند.
در بسیارى از کشورها، توسعه جهانگردى مبتنى بر مناطق دیدنی، پارکهاى طبیعى
و مکانهاى باستانى و تاریخى است. قوانین پارکها و حفظ آنها براى
نگهداریِ این منابع بسیار مهم هستند. مناطق حفاظتشده از نظر قانونى باید
مشخص و نقشهکشى شوند و کاربرى زمین و بازدیدکننده باید به دقت نظارت شود.
قوانین محافظت از مصرفکنندهٔ جهانگرد در بسیارى از کشورها در حال تصویب
شدن است. این قوانین براى محافظت از جهانگردان طراحى شدهاند تا مؤسسات
جهانگردى فاقد مدیریت و اصول اخلاقى از آنها سوءاستفاده نکنند.